PEPESEC PROJECT
Ενεργειακός Σχεδιασμός για Αειφόρες Κοινότητες

Ενδεικτικά αποτελέσματα μετρήσεων κατανάλωσης ρεύματος στο Δήμο Αμαρουσίου (ΚΑΠΕ)

Μετράμε σημαίνει γνωρίζουμε!

Περιγραφή μετρήσεων

Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο 15 Σεπτεμβρίου 2009 μέχρι και 15 Δεκεμβρίου 2009 σε δείγμα 30 κατοικιών του Δήμου Αμαρουσίου. Για την πραγματοποίηση των μετρήσεων χρησιμοποιήθηκε μετρητικός εξοπλισμός ο οποίος εγκαταστάθηκε στους εσωτερικούς πίνακες ηλεκτροδοσίας των κατοικιών, έτσι ώστε να μετράται η συνολική κατανάλωση ενέργειας του κάθε νοικοκυριού. Οι μετρήσεις λαμβάνονταν με χρονικό βήμα 10 λεπτών, ενώ η συνολική χρονική περίοδος κατά την οποία o μετρητικός εξοπλισμός παρέμενε στην κάθε κατοικία ήταν 15 ημέρες.

Οι μετρητικές συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν έχουν τη δυνατότητα να καταγράφουν την κατανάλωση ενέργειας και ισχύος. Τα δεδομένα μεταφέρονται από το σημείο μέτρησης σε μία συσκευή συλλογής (collector) χρησιμοποιώντας μια γραμμή ισχύος. Η συσκευή συλλογής (collector) εμπεριέχει ένα modem το οποίο επιτρέπει να μεταφέρεται ασύρματα το περιεχόμενο της μνήμης της, σε ένα σταθμό συλλογής δεδομένων (data logger). Στο τέλος κάθε μετρητικής περιόδου τα καταγεγραμμένα δεδομένα μεταφέρονταν από το σταθμό συλλογής δεδομένων ( data logger ) σε υπολογιστή με τη βοήθεια κατάλληλου υπολογιστικού προγράμματος.

Με την ολοκλήρωση των μετρήσεων και τη συλλογή όλων των δεδομένων έγινε επεξεργασία και ανάλυση τους με σκοπό την παραγωγή γραφημάτων και δεικτών για την ηλεκτρική κατανάλωση ενέργειας της κάθε κατοικίας καθώς και του συνόλου του δείγματος.

Τα βασικότερα αποτελέσματα των μετρήσεων παρουσιάζονται στα παρακάτω γραφήματα και πίνακες.

  Παρουσίαση αποτελεσμάτων

  Στο γράφημα 1 παρουσιάζεται το προφίλ ζήτησης ισχύος της μέσης ημέρας στο σύνολο του δείγματος. Στο γράφημα αυτό παρατηρούμε την διακύμανση της κατανάλωσης ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας όπου όπως γίνεται φανερό η ελάχιστη κατανάλωση παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας από τις 12:00 έως τις 6 το πρωί. Εν συνεχεία η κατανάλωση αυξάνεται συνεχώς μέχρι στις 8:00 το πρωί, όπου και παρουσιάζεται μία πρώτη αιχμή στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία σχετίζεται με τις πρωινές δραστηριότητες των ανθρώπων πριν την αποχώρησή τους για τη δουλεία. Τις επόμενες ώρες η κατανάλωση παρουσιάζει μία μικρή μείωση και σχεδόν σταθεροποιείται καταλήγοντας γύρω στις 2:00 - 3:00 το μεσημέρι σε μία δεύτερη αιχμή (που οφείλεται πιθανότατα στο μαγείρεμα). Η μέγιστη κατανάλωση εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του απογεύματος και μέχρι τις 11:00 το βράδυ.

Το προφίλ αυτό είναι χαρακτηριστικό για την μέση κατοικία όπου πλέον τα μέγιστα φορτία παρουσιάζονται τις απογευματινές ώρες μέχρι τις 11:00 το βράδυ και ακολουθούν τις συνήθειες – υποχρεώσεις της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι το προφίλ ζήτησης ισχύος όπως περιγράφεται παραπάνω αναφέρεται σε συγκεκριμένη εποχή του χρόνου (φθινόπωρο) όπου δεν υπάρχει ανάγκη για κάλυψη ψυκτικών φορτίων. Αν εξετάσει κανέις το ετήσιο προφίλ ζήτησης ισχύος στον οικιακό τομέα, λόγω της εκτεταμένης χρήσης κλιματιστικών μονάδων κατά τους θερινούς μήνες, παρουσιάζεται αυξημένη ζήτηση ισχύος και κατά τις μεσημεριανές ώρες η οποία δεν αποτυπώνεται στο παρόν προφίλ. Ωστόσο τα αποτελέσματα, αν και εποχιακά, παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες που με τη σειρά τους οδηγούν σε μέτρα και προτάσεις εξοικονόμησης ενέργειας για τα νοικοκυριά του Δήμου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι κατά τις νυκτερινές ώρες (12:00 το βράδυ έως τις 6:00 το πρωί) υπάρχει ένα σταθερό φορτίο περί τα 280 Watt . Αυτό το φορτίο πιθανότατα οφείλεται στον φωτισμό νυκτός (εσωτερικό και εξωτερικό), σε συσκευές που λειτουργούν όλο το 24ώρο όπως π.χ. τα ψυγεία ή σε συσκευές που τίθενται σε λειτουργία τις βραδινές ώρες λόγω χρήσης νυχτερινού τιμολογίου (όπως π.χ. πλυντήριο ρούχων ή πιάτων). Οφείλεται όμως και κατά ένα σημαντικό μέρος σε φορτία αναμονής ( standby και off mode ) από ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές όπως υπολογιστές, τηλεοράσεις καθώς και άλλες μικροσυσκευές ( fax , modem , router κ.α.).

Οι αιχμές που παρατηρούνται οφείλονται κυρίως σε φορτία όπως για μαγείρεμα, ζεστό νερό χρήσης, φωτισμό και διασκέδαση.

Γράφημα 1 Ωριαίο προφίλ ζήτησης ισχύος μέσης ημέρας στο σύνολο του δείγματος.

Στο Γράφημα 2 παρουσιάζεται το ημερήσιο προφίλ ζήτησης ισχύος για μία ενδεικτική κατοικία του δείγματος.

Το προφίλ ζήτησης ισχύος αυτής της κατοικίας είναι παρόμοιο με αυτό του γραφήματος 1 , δηλαδή αυξημένη ζήτηση ενέργειας κατά τις πρωινές και τις βραδινές ώρες και μειωμένη ζήτηση ενέργειας κατά τις μεσημεριανές και τις πρώτες πρωινές (12:00 έως 7:00).

Γράφημα 2 Ημερήσιο προφίλ ζήτησης ισχύος για μία ενδεικτική κατοικία του δείγματος.

Στο Γράφημα 3 παρουσιάζεται η μέση εβδομαδιαία ζήτηση ισχύος όπως προέκυψε από το δείγμα. Όπως παρατηρούμε στο γράφημα αυτό, η ζήτηση ισχύος κατά τη διάρκεια της εβδομάδας ακολουθεί αυτή του γραφήματος 1 , δηλαδή η ελάχιστη ζήτηση παρουσιάζεται τις βραδινές και πρώτες πρωινές ώρες (12:00 – 6:00), εν συνεχεία παρουσιάζεται μία αύξηση τις πρωινές ώρες 7:00 – 10:00, στη συνέχεια μειώνεται η κατανάλωση μέχρι το μεσημέρι περίπου στις 4:00 η ώρα και εν συνεχεία υπάρχει μία σταδιακή αύξηση μέχρι της 11:00 το βράδυ με τα μέγιστα να παρουσιάζονται περί της 9:00 – 10:00 το βράδυ.

Αυτό το προφίλ ζήτησης ισχύος είναι παρεμφερές για όλη τη διάρκεια των εργάσιμων ημερών της εβδομάδας.

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου το προφίλ ζήτησης ισχύος διαφοροποιείται κυρίως το Σάββατο όπου πιθανότατα υπάρχει αυξημένη ζήτηση λόγω του πλυσίματος, του στεγνώματος και του σιδερώματος.

Κατά τα λοιπά το προφίλ ζήτησης ισχύος για το Σαββατοκύριακο ακολουθεί αυτό της υπόλοιπης εβδομάδας.

Για μία ακόμη φορά παρατηρούμε ότι υπάρχει μία σταθερή ζήτηση ισχύος κατά τις βραδινές και πρώτες πρωινές ώρες το οποίο οφείλεται στους λόγους που αναφέρθηκαν κατά την ανάλυση του Γραφήματος 1 .

Γράφημα 3. Προφίλ ζήτησης ισχύος για τη μέση εβδομάδα στο σύνολο του δείγματος.

Στα παρακάτω Γραφήματα 4, 5 και 6 παρουσιάζεται η μέση ζήτηση ισχύος στο δείγμα των κατοικιών σε απόλυτες τιμές ( Γράφημα 4 ) και των αντιστοίχων δεικτών ανά κάτοικο και ανά επιφάνεια ( Γαφήματα 5 και 6 ).

Τέλος, στο Γράφημα 7 παρουσιάζεται η μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας ανά κατοικία.

Να σημειωθεί ότι σε όλα τα γραφήματα παρουσιάζονται με διαφορετικό χρωματισμό οι αντίστοιχες τιμές για τη μέση κατοικία του δείγματος.

Γράφημα 4 Μέση ωριαία ζήτηση ισχύος της κάθε κατοικίας του δείγματος.

Γράφημα 5 Μέση ζήτηση ισχύος ανά κάτοικο για την κάθε κατοικία του δείγματος.

Γράφημα 6 Μέση ζήτηση ισχύος ανά επιφάνεια για την κάθε κατοικία του δείγματος.

Γράφημα 8 Μέση ημερήσια κατανάλωση ενέργειας της κάθε κατοικίας του δείγματος.

Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται οι μέσες, ελάχιστες και μέγιστες τιμές ενέργειας και ισχύος, καθώς και οι αντίστοιχες τιμές ανά κάτοικο και μονάδα επιφάνειας για το σύνολο του δείγματος των κατοικιών που μετρήθηκαν.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί ότι η αναγωγή σε ετήσια βάση έχει σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας λόγω του ότι οι μετρήσεις λήφθηκαν σε μία συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου (φθινόπωρο) και επομένως δεν διαθέτουμε τα χαρακτηριστικά της κατανάλωσης τα οποία οφείλονται στις υπόλοιπες εποχές του χρόνου όπως για παράδειγμα την καλοκαιρινή περίοδο όπου έχουμε αυξημένη ζήτηση ισχύος λόγω κλιματισμού αλλά και μειωμένη ζήτηση σε φωτισμό και ζεστό νερό χρήσης.

Όπως φαίνεται όμως και από τον Πίνακα 2 τα αποτελέσματα τα οποία προκύπτουν σε ετήσια βάση προσεγγίζουν αρκετά τις τιμές οι οποίες έχουν προκύψει από άλλες έρευνες που έχει εκπονήσει το ΚΑΠΕ στο πλαίσιο παλαιότερων ευρωπαϊκών προγραμμάτων (REMODECE , EURECO ) καθώς και τα επίσημα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (Ε.Σ.Υ.Ε) για το έτος 2004.

Από τα στοιχεία του Πίνακα 1 παρατηρείται ότι υπάρχει έντονη διακύμανση των καταναλώσεων μεταξύ της ελάχιστης, της μέσης και της μέγιστης τιμής για κάθε αντίστοιχο δείκτη. Παρόλα αυτά οι περισσότερες κατοικίες παρουσιάζουν παρεμφερή προφίλ κατανάλωσης και οι δείκτες τους κυμαίνονται γύρω από τους αντίστοιχους μέσους όρους. Όπως γίνεται αντιληπτό η διαφοροποίηση της κατανάλωσης ενέργειας από κατοικία σε κατοικία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως των αριθμό των ατόμων, τις συνήθειες στην χρήση των ηλεκτρικών συσκευών, στην ύπαρξη ή μη ηλιακού θερμοσίφωνα, στο αν υπάρχουν ηλικιωμένα ή μικρής ηλικίας άτομα και σε άλλους παράγοντες όπως παλαιότητα συσκευών, περιβαλλοντική ευαισθησία κλπ.

Κατηγοριοποιώντας το δείγμα των 30 κατοικιών σε κατοικίες που χρησιμοποιούν ηλεκτρικό θερμοσίφωνα για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης και σε κατοικίες που χρησιμοποιούν ηλιακό θερμοσίφωνα προκύπτουν οι τιμές που παρουσιάζονται στον Πίνακα 3 . Σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα, η μέση ζήτηση ισχύος ανά κάτοικο, στις κατοικίες που έχουν ηλεκτρικό θερμοσίφωνα είναι 227Watt / κάτοικο ενώ η αντίστοιχη τιμή για κατοικίες που έχουν ηλιακό θερμοσίφωνα, δηλαδή δεν καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, είναι 99Watt/κάτοικο. Το δείγμα των κατοικιών είναι μικρό οπότε δεν μπορούν αυτές οι τιμές να θεωρηθούν απολύτως αντιπροσωπευτικές, ούτε να ταυτιστεί αποκλειστικά η αυξημένη κατανάλωση που παρουσιάζεται στην πρώτη κατηγορία με τη χρήση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα, είναι όμως σίγουρα ενδεικτικές μίας τάσης που θέλει τις κατοικίες που έχουν ηλεκτρικό θερμοσίφωνο να έχουν υψηλότερες ηλεκτρικές καταναλώσεις, μιας και η παραγωγή ζεστού νερού χρήσης είναι μία από τις πιο ενεργοβόρες δραστηριότητες ενός νοικοκυριού όταν γίνεται με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις μεγάλων κατοικιών (μεζονέτες) είναι όλο και πιο σύνηθες να υπάρχουν ανελκυστήρες, γεγονός το οποίο αυξάνει σημαντικά την ζήτηση ισχύος και την κατανάλωση ενέργειας.

Πίνακας 1 Μέσες, ελάχιστες και μέγιστες τιμές ισχύος και ενέργειας στα νοικοκυριά του Δήμου Αμαρουσίου

 

Δείγμα 30 κατοικιών

 

 

Μέση Τιμή

 

Ελάχιστη τιμή

 

Μέγιστη τιμή

 

Ισχύς ανά νοικοκυριό (Watt/κατοικία)

457

 

162

1.337

Ισχύς ανά κάτοικο ( Watt /κάτοικο)

18 8

 

63,6

334

Ισχύς ανά επιφάνεια ( Watt / m 2 )

4,06

1,19

9,62

Ημερήσια κατανάλωση ενέργειας ( kWh /ημέρα)

11,0

3,89

32,1

Ετήσια κατανάλωση ενέργειας (kWh/έτος)

4.005

1.420

11.713

Ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά άτομο (kWh/έτος/κάτοικο)

1.651

557

2.928

Ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά επιφάνεια (kWh/έτος/m 2 )

35,5

10,5

84,3

Άτομα

2,7

1

5

Επιφάνεια (m 2 )

111

60

170

Πίνακας 2 Τιμές μέσης ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας ανά νοικοκυριό και ανά άτομο

 

PEPESEC

(2009)

REMODECE

(2006 – 2008)

Ε.Σ.Υ.Ε

(2004)

EURECO

(2000 – 2002)

Μέση ετήσια κατανάλωση ενέργειας νοικοκυριού (kWh/έτος)

4.005

4.016

4.035

4.658 3

Μέση ετήσια κατανάλωση ενέργειας ανά άτομο (kWh/έτος/κάτοικο)

1.651

1.165

1.517

1.704

Πίνακας 3 Μέσες και ακραίες τιμές ωριαίας ισχύος ανά κάτοικο

 

Μέση Τιμή σε κατοικίες που κάνουν χρήση ηλεκτρικού θερμοσίφωνα

Μέση Τιμή σε κατοικίες που κάνουν χρήση

ηλιακού θερμοσίφωνα

Ωριαία ισχύς ανά κάτοικο ( Watt /ώρα/κάτοικο)

227

(max 295, min 166)

99

(max 182, min 64)

Τέλος στο πλαίσιο του παρόντος έργου έγινε προσπάθεια υπολογισμού του ποσοστού εξοικονόμησης ενέργειας που δύναται να προκύψει με βάση τις εξής παραδοχές: α) για τις συσκευές γίνεται αντικατάσταση των υπαρχόντων ηλεκτρικών συσκευών με ενεργειακά αποδοτικότερες, β) για το φωτισμό γίνεται αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων πυρακτώσεως και αλογόνου με συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού (CFL) και γ) για την standby κατανάλωση έχουμε αλλαγή συμπεριφοράς των καταναλωτών και όλες οι συσκευές σβήνονται από το διακόπτη on/off που βρίσκεται πάνω τους, έτσι ώστε να μηδενίζεται η κατανάλωση τους σε κατάσταση αναμονής.

Πίνακας 4 Τιμές μέσης ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας ανά νοικοκυριό.

 

PEPESEC

(2009)

REMODECE

(2006 – 2008)

EURECO

(2000 – 2002)

Μέση ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας νοικοκυριού

(kWh/έτος)

1.001

1.092

1.074

 

Σύμφωνα με τις παραπάνω παραδοχές η μέση ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ανά κατοικία υπολογίζεται ότι είναι 1.001kWh /έτος/κατοικία όπως φαίνεται και στον Πίνακα 4 . Το αντίστοιχο ποσό εξοικονομούμενης ενέργειας όπως υπολογίστηκε σύμφωνα με το έργο REMODECE είναι 1092kWh /έτος/κατοικία, και 1.074 kWh /έτος/κατοικία σύμφωνα με το έργο EURECO.

  Σημειώνεται ότι το ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να αυξηθεί σημαντικά εγκαθιστώντας ηλιακό θερμοσίφωνο για την κάλυψη μέρους των αναγκών Ζεστού Νερού Χρήσης, ιδιαίτερα σε μία χώρα όπως η Ελλάδα όπου η ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του έτους είναι σημαντική. Η εξοικονόμηση ενέργειας με την τυπική οικιακή εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα ανέρχεται σε περίπου 1000 kWh /έτος/κατοικία δηλαδή όση ενέργεια μπορεί να εξοικονομηθεί με το σύνολο των παραπάνω αναφερόμενων παρεμβάσεων.

   

Συμπεράσματα από το πρόγραμμα μετρήσεων οικιακής ηλεκτρικής κατανάλωσης

Ο οικιακός τομέας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου δεδομένου ότι η κατανάλωση ενέργειας σε αυτόν αφορά το 25% περίπου της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας της χώρας και τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας είναι σημαντικά.

Με την υλοποίηση του παρόντος έργου συλλέχθηκαν στοιχεία που αφορούν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στο Δήμο Αμαρουσίου.

Σύμφωνα με τις μετρήσεις αυτές η μέση ετήσια ηλεκτρική κατανάλωση μίας κατοικίας είναι περίπου 4.005kWh/έτος/κατοικία και η μέση ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά άτομο 1.651kWh/έτος/άτομο. Τα σημαντικότερα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου συνοψίζονται παρακάτω.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας παρόλο που δεν υπάρχει ανθρώπινη δραστηριότητα υπάρχει σταθερά ένα φορτίο περί τα 250 Watt. Αυτό το φορτίο πιθανότατα οφείλεται στον φωτισμό νυκτός (εσωτερικό και εξωτερικό), σε συσκευές που λειτουργούν όλο το 24ώρο όπως π.χ. τα ψυγεία ή σε συσκευές που τίθενται σε λειτουργία τις βραδινές ώρες λόγω χρήσης νυχτερινού τιμολογίου (όπως π.χ. πλυντήριο ρούχων ή πιάτων). Οφείλεται όμως και κατά ένα σημαντικό μέρος σε φορτία αναμονής (standby και off mode) από ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές όπως υπολογιστές, τηλεοράσεις καθώς και άλλες μικροσυσκευές (fax, modem, router κ.α.).

Ο δείκτης μέσης ωριαίας κατανάλωσης ισχύος ανά άτομο παρουσιάζεται αυξημένος για τις κατοικίες που έχουν ηλεκτρικό θερμοσίφωνο σε σχέση με τις κατοικίες που έχουν ηλιακό. Αν και το δείγμα των κατοικιών είναι μικρό οπότε οι τιμές δεν μπορούν να θεωρηθούν απολύτως αντιπροσωπευτικές, ούτε να ταυτιστεί αποκλειστικά η αυξημένη κατανάλωση που παρουσιάζεται στην πρώτη κατηγορία με τη χρήση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα, είναι παρόλα αυτά σίγουρα ενδεικτικές μίας τάσης που θέλει τις κατοικίες που έχουν ηλεκτρικό θερμοσίφωνο να έχουν υψηλότερες ηλεκτρικές καταναλώσεις, μιας και η παραγωγή ζεστού νερού χρήσης είναι μία από τις πιο ενεργοβόρες δραστηριότητες ενός νοικοκυριού όταν γίνεται με τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος.

Τέλος η μέση ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας ανά κατοικία υπολογίστηκε ότι είναι 1.001kWh /έτος/κατοικία. Η εξοικονόμηση αυτή αντιστοιχεί περίπου στο 25% της ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας ενός νοικοκυριού και προκύπτει έχοντας κάνει τις εξής παραδοχές: α) για τις συσκευές γίνεται αντικατάσταση των υπαρχόντων ηλεκτρικών συσκευών με ενεργειακά αποδοτικότερες, β) για το φωτισμό γίνεται αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων πυρακτώσεως και αλογόνου με συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού (CFL) και γ) για την standby κατανάλωση έχουμε αλλαγή συμπεριφοράς των καταναλωτών και όλες οι συσκευές σβήνονται από το διακόπτη on/off που βρίσκεται πάνω τους, έτσι ώστε να μηδενίζεται η κατανάλωση τους σε κατάσταση αναμονής.

Η εξοικονόμηση αυτή μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, κατά περίπου 1.000 kWh/έτος/κατοικία, με την χρήση ηλιακού θερμοσίφωνου.

Συμπερασματικά λοιπόν, τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας στον οικιακό τομέα είναι σημαντικά και μπορεί να ανέλθουν σε ποσοστό 50% και πλέον εφαρμόζοντας μέτρα όπως η χρήση ενεργειακά αποδοτικών συσκευών και ηλιακού θερμοσιφώνου καθώς και με την ορθολογική χρήση των συσκευών.

REMODECE – Residential monitoring to decrease energy use and carbon emissions in Europe, έργο του προγράμματος Intelligent Energy for Europe (I Ε E 05-124)

EURECO - End use metering campaign in 400 households of the European Community, έργο του προγράμματος SAVE 267/98

Τα αποτελέσματα και των δύο αυτών έργων αφορούσαν διεξαγωγή μετρήσεων σε δείγμα 100 κατοικιών.